Pako Aristi, Zarautzeko Sanz Enea liburutegian, Euskararen Isobarak liburuaren aurkezpenean:
Urola Kostako Arragoa Elkartea
Pako Aristi, Zarautzeko Sanz Enea liburutegian, Euskararen Isobarak liburuaren aurkezpenean:
Mikel Erauskinek Euskal Sujeto politikoaren inguruan emandako hitzaldia. Bikaina!
Zer konponbide planteatzen dituzu? Ba du itxaropenik euskarak?
Pako Aristi, Euskararen Isobarak liburua aurkeztera etorriko da Zarautzera, Sanz Enea liburutegira hain zuzen. Ondorengo loturan, Berria egunkarian, Pakori eginiko elkarrizketa:
«Dominazioa, arautzen denean, ikusezin bilakatzen da»
Euskaldunok identitate-galera jasan omen dugu mendez mende. Nola egiten zaio orain aurre galera horri?
Kasik jendearen eta politikarien ahotik desagertu diren hitzak darabiltzazu: inperialismoa, kolonizazioa... Non antzematen da halakorik gure herrian?
http://www.osoa.net/iparla/realidad_del_imperialismo.pdf
(Extractos)
Idoia Arrietaren hitzaldia eta Zarautz Hiri Dorreko oroigarriaren aurkezpena:
Irailak 2an, Zarautz Hiri Dorrean, Nafarroako Erresumaren aldeko oroigarria ezarriko da. Ekitaldia arratsaldeko 19:00etan hasiko da Idoia Arrietaren hitzaldi batekin, historialari donostiarra Zarautz eta Ipuzkoaren konkistaz arituko da Sortaldea Kultur Eremuan. Hitzaldiaren ondoren, 20:15 aldera, Zarautz Hiri Dorrean, oroigarriaren aurkezpena izango da, bertso, dantza eta txistu hotsen artean.
Nafar Estatuaren berreskurapenaren aldeko Zarauztarron ekarpen xumea.
Zarautz Hiri Dorrea.
|
Maite dut nire pentsamenduek
haur denboretara jauzi egiten dutene
ko sentsazioa, bai eta horrelakoetan
gogora etortzen zaizkidan haurtzaroko irudi lausoei kulunka nazaten uz
tea, orduko bizipen gozoen magalean. Eskuartera suertatutako argazki
ren bat izan ohi dut nire iraganean
murgiltzeko aitzakia nagusi. Batzue
tan baina, ondotik pasatzen zaidan lu
rrin iheskorren bat, edo ahanzturaren
gordelekura igorritako zapore zaha
rren baten aurkikuntza pozgarria izaten da eskutik heltzen nauena eta zuzenean berarekin naramana haurra
nintzeneko garaiko atmosfera indartsu eta ebokatzaile horretara.
Gogorapenok laguntzen didate
izan nintzen neskatilaren nolakoa nire
barrenean irudikatzen, eta gustatzen
zait deskubritzea haur ttipiaren begirada eta keinuetan, edo inguruaren
detaile ttipietan, naizen emakumea
ren funtsezko ezaugarri askoren jatorria. Horien arteko bat nagusi ageri da
denetan. Orduan bezala orain ere nabarmen eta gidari. Herriak eragiten di
dan zirrara. Eta ematen didan mina.
Ez zitzaidan etxean euskara eman.
Bai ordea gurasoek txertatu, haiei ukatua izan zitzaien kulturaren hazia eta gogoa. lkastolan hitza eman zitzaida
larik beraz, uztartu egin zitzaion ordu
rako hezur haragietan mamitua zitzaidan sentirnenduari, eta hizkuntza loratu zitzaidan, xamur, eder. Ia berez.
Geroztik euskaldun egin dut orainoko nire bidea. Euskaldunoi pairatzea egokitu zaigun zoritxarraren oso
jakitun. Zein den eta nolakoa. Ezinbestean jakin behar, noski, askatasuna eta
emantzipazioa edukiko badugu hel
buru. Eta zorionez jakin ere. Haurroi
gurea herri menderatua zela argi, garbi
eta konplexurik gabe esaten zitzaigun
garaiko kumea naizelako bai baitakit
edozein euskaldunek jakin behar lukeen egia funtsezko eta askatzailea. 40
urte berantago sortu banintz, herri
menderatua baino, gurea gizarte anitza zela esango zitzaidakeen, tamalez.
Oso ezagun du gureak kolonizazio
luzearen higadura sakona. Duintasunaren babesa emanen liokeen ideologia propioaren faltan, etsaiak eskaini
betaurrekoak onartu ditu bere errealitatea begiratu eta izendatzeko. Eta ha
laxe dabil, gustuz ibili ere, horien bitar
tez ikusten duenaren arabera antolatu
nahian bere etorkizuna. Akabatu gogoz lepotik helduta da ukan horrek in
perialismo izena duela eta erruki ga
bea dela inozoki jakin gaberik.
Kezkagarria zait oso, nire esparrua
den hezkuntzaren horretan ere, bidean asmatu ezinean dabilen herriaren
gain behera. Desio dugun hezkuntza
sistema propioa independentziaren
bidetik baizik etorriko ez zaigula eta,
askatasunaren helburura beharko ge
nuke denok lerratu. Penaz baina dakusat, badela gure artean, herriak berak
eta berarentzat sortu ikastola arbuiatzera ere iritsi denik. Etsaiak pozondu
rik dauden eta guretzat erabat arrotz
beharko luketen elitista, pribatu eta
burges bezalako etiketekin. Menderatzen gaituen hori entzuten dut mintzo
nire anaien hitz akonplejatu hauen bidez. Menderatzailearen etxean gurea
eraikitzen utziko digutelako uste inozo bezain ustelean, oker.
Penaz begiratu ere, estrategia poli
tiko orokorrago baten babesaren fal
tan gure ikastolak daukan nora eza. Di
ru laguntzen amua irentsita, sistema
arrotzak trukean ezartzen dizkion baldintzetan preso, eman zitzaion eginki
zuna eta helburua ditu ia ahantz, jakin
ere ez dakiela zein jaunari ari zaion zerbitzatzen, noren aginduetara ari lanean. Eta penaz ere ikusi, nola ez, inda
rrean dagoen sistemari alternatiba izan
asmoz sortutako zenbait eskola "li
bre"-k, ukatu nahi duten sistema horri
egiten dioten mesedea, euskara lehe
netsi nahi ez dutenean. Haurrak etxe
tik dakarren hizkuntza errespetatu be
har delakoan, sistemak mendetan indarrez ezarritako hizkuntza horien hegemoniaren konplize bilakatzen dira.
Frantses eta espainolaren nagusitasun
erabatekoaren inertzian hizkuntzare
kiko atxikimendua haurraren motiba
zioaren esku uztea ere herriaren beste
inozokeria bat baino ez delarik.
Etxeko jabetza itzuliko digun askatasunaren giltza sasi artean berandu
baino lehen bilatzea da gaurko euskaldunoi egokitu zaigun ezinbesteko ardura.
Gure haurrek merezi duten etorki
zunagatik. Otoi.
Ane Ablanedo
Hik hasi - 190. Zenbakia
http://www.berria.eus/paperekoa/1832/017/003/2014-07-15/zelula_erresistenteak.htm
Non daude herri honen zelula erresistenteak? Herri bat gara erresistitzen dugulako, eta erresistitzeari uzten dion herriak herri izateari uzten dio.
Erresistentziaz asko daki Joseba Ariznabarretak, eta behin gisa honetako zerbait esaten entzun genuen: «Estatuaren osagaiak, nazioarteko zuzenbidean, lurraldea, herria eta gobernua dira».
Lurraldeari dagokionez, atzerapausoak nabarmenak dira begirale objektiboarentzat, horrelakorik badago. Inperialismoaren nahierara moldatutako zatiketa administratiboak geure-geureak eginik, barne-mugak ezartzen dizkiogu geure herriari, eta geure buruari errepikatzen diogu, behin eta berriro, ekialdeak eta mendebaldeak, iparraldeak eta hegoaldeak, bakoitzak bere bidea egin behar duela, kontuan hartu gabe ez dagoela berezko biderik osotasun baten zati ez diren artean. Jarrera inozoa baino zerbait gehiago da iparraldeak, adibidez, kolonizazio-prozesuaren azken fasera iritsita dagoela ikusi arren, bere kabuz frantziar inperialismoari aurre egiteko gai izan behar duela esaten zaigunean.
Balekoa eman diogu, itxura denez, bizkarrezurrik gabeko gorputz-atalen funtzionaltasuna gordetzeari.
Ez dago esan beharrik barne-zatiketa horien sustatzaileen diskurtsoa kontraesanez beterik agertzen zaigula bere eraginkortasuna aldarrikatzean.
Batetik, independentziaren helburua lortzea oso urrun ikusten dute, baina, era berean, eta hurrengo esaldian, Nafarroako mendebala independentzia lortzeko zorian balego bezala mintzatzen zaizkigu, inperialismoak bere interesetarako eraiki duen aparatu instituzionalaren lotsagabeko apologia eginez azaletik eta mamitik.
Bigarren ezaugarritzat jende multzoa harturik, gure kasuan herria dena, Joxe Manuel Odriozolak ahoan bilorik gabeko azterketa ekarri zigun duela gutxi egunkari honetara: «[…] Etnozidioaren politikak ez du bakarrik konkistatzen, kolonizatzen, zapaltzen eta jazartzen. Hori egiteaz gainera, jatorrian zegoen arazoaren gatazka-iturri harekiko erreakzio-gaitasuna desagerrarazi egiten du. Iraungiarazi. Jakina, ez da fenomeno natural bat. Ez da berezko iraungitze bat. Gaur, esaterako, bretoi gehien-gehienak bretoi izan eta hala sentitu ordez frantses sentitzea ez da gertakari naturala. Euskaldun anitz frantses edo espainiar sentitzea ez den bezala».
Denborak ez du gure alde egiten. Inperialismo etnozidaren makinak bere suntsipen-lanetan ez du atsedenaldirik hartzen. Esentzialismoa, etnizismoa eta auskalo zer gehiago leporatuko dizkiote Joxe Manueli zinismoaren bidetik aspaldian abiatu zirenek, naziorik gabeko independentismoarekin amets egiten dutenek eta une honetan ditxosozko gatazka autonomi-erkidego batean bizi den historiarik gabeko jendartearen aldarrikapenera mugatzen duten gazta-banatzaileek.
Balekotzat eman da inperialismoa ez dela inperialismoa eta Espainia eta Frantziaren helburua —gu desagerraraztea— Euskal Herriaren askatasuna bezain zilegizkoa dela; horra hor sentsibilitate ezberdinen teoria.
Arazo nazionala desagerrarazi, arazo nazionala ukatuz. Herriak demokrazia eskatu behar omen du, demokraziak ekarriko digulako independentzia. Bukatu da. Zertarako behar du herri batek independentzia, independentziarik gabe hizkuntzaren normalizazioa, adierazpen-askatasuna, hezkuntza-sistema propioa, erabakitzeko eskubidea, bakea, autogobernua, euskal polizia eta kirol-selekzioak… gehiengo eta gutxiengoen aritmetikaren bitartez eskuragarri gertatzen badira? Baina gauza jakina da azkenean arazo nazionala behin eta berriro azaltzen dela, demokrazia eta zapalkuntza nazionala ez direlako izango sekula bateragarriak.
Eta, azkenik, gobernuaren arazoa dugu. Eta gobernuaren arazoa estrategiaren arazoa dela uste dugu. Bat eta bera. Inperialismoaren garaipen politikoa guk sortutako instituzioen suntsipena da. Euskal herriaren aurkako estrategia, horrela, berezko instituzioak nazio zapaltzaileen mesederako sortutako instituzioekin ordezkatzea da.
Alde horretatik, estrategia ez da magia moduko bat. Estrategia gaur eta hemen zertan den Kepa Anabitartek argitzen digu: «Erabakimena haien instituzioetatik gure instituzioetara ekartzea da estrategia».
Nahasmendua hedatzen da geure buruarekin tranpa egiten hasten garenean eta, gure instituzioak berreraikitzeko ahaleginean asmatzea zaila gertatzen zaigunez, inperialismoaren instituzioak gure instituzioak direla autokonbentzituta, ezinezkoa bilakatzen dugunean euskal estrategia bat. Helburu estrategikorik gabeko estrategia nekez jar daiteke martxan, eta ezerezean aurkituko gaitu irakurleak, korapiloa askatu beharrean ihesbideari plangintza itxura eman nahian.
Lurraldearen, herriaren eta gobernuaren egoeraren inguruan alarma gorri guztiak pizturik daudela ohartarazten diguten ahots hauek guztiek osatzen dituzte hasieran aipatutako zelula erresistenteak edo, agian, eta hori da gure itxaropena, zelula erresistente askoren iritzi publikatua.
Lerro hauen sinatzaileok sinistuta gaude herri honek, oraingoz bederen, azken hitza ez duela eman, eta sasiak garbiturik, egiari lekua eginez eta errealismo politikora itzulirik berriro ere bide zuzena aurkitzeko talenturik eta gogorik ez zaiola faltako.
"Askatasunaren Aldeko II. Mendi Martxa", Abuztuak 11tik 15era, Erratzutik Pasaiara, 5 eguneko ibilaldia antolatu du Orreaga Taldeak, Askatasunaren Egunaren ekitaldietara garaiz iristeko asmoa dutelarik.
Mendi martxan parte hartzeko www.orreagataldea.com gunean informazio gehiago aurkituko duzue.
Donostiako Egia Kultur Etxean eskeinitako Munich 1962: Isildu egia bideo emanaldiaren aurkezpena:
Bikaina atzo Azpeitiako Sanagustin Antzokian eskeinitako bideo emanaldi eta solasaldia. Aurkezpena Mikel Antzaren eskutik etorri zena ondorengo bideoan duzue ikusgai:
http://www.sanagustinkulturgunea.net/agenda.php?id_edukia=1497&id_kat=2
San Agustin Kulturgunean, Ekainak 4, 19:00tan.
Munich. 1962. Europar mugimenduaren edo gerora Europar Batasuna izango denaren hastapeneko mugimenduaren IV kongresua izango da bertan, urte horretako ekainean. “Espainiar” ordezkaritzak kongresua baino bi egun lehenago bere ekitaldi propioa izango du, Francoren sistemari “alternatiba” bat emateko asmotan, Espainian “demokrazia” jartzeko helburuarekin. “Espainiar” ordezkaritza horren barruan, euskaldunak ere badaude; erbesteratuta daudenak, eta baita Euskal Herritik harantz joandakoak ere. Haietako batzurekin hitz egin dugu.
Haiek Euskal Herritik joan ziren hara, klandestinitatean, beste hainbatekin batera. Municheko gertakarien 50. urteurrenaren harira, egun hauetan espainiarrak “demokraziaren” hastapen horiek ospatzen ari diren bitartean, bideo honetako protagonistek diote han amaitu zela gure Euskal Gobernua, han gertatu zela haren suntsipen prozesuaren amaiera.
Haiek, gure herriaren ibilbide politikoaren xehetasunak aztertu dituzen beste hainbat pertsonarekin batera, Municheko gertakari haiek oraindik ere gaur egun politika egiteko dugun moduarekin duten antzekotasunez mintzo dira bideoan.
Euskalerrian egiazko politika baten beharraren funtsak aztertzen dira, egiazko politika propio bat, Euskalerriak bere burua sujeto politikotzat duenean bakarrik abian jarri ahal izango dena.
http://www.eitb.com/eu/kultura/musika/osoa/2280340/benito-lertxundi--benito-lertxundiri-elkarrizketa-euskadi-irratian/
"Egoera prekarioetan gaudenean, diktadurapean esaterako, dena kolpeka egin behar dela pentsatzen dugu, eta mezu labur identifikagarriak botatzen dira. Oraingo egoeran, berriz, gauzak ilunagoak, nahasiagoak dira, eta beste modu batera jardun behar izaten da, suge lana eginez; herriaren beraren jarrera kritikatu daiteke, adibidez", esan du.
"Emantzipazioaren bidea hartu behar da"
"Gaur egun, agian, etsaia guregan dago, zinezko jarrera bat falta delako, eskizofrenia batean sartuta baikaude, herri menperatua izan arren, menperatzailearen liturgian, kultura politikoan, parte hartu nahi izaten dugulako, gogoz eta borondatez. Horrek denbora galarazi eta ahuldu egiten gaitu", erantsi du Lertxundik.
Bere ustez egoera horren aurrean hartu beharreko jarreraz ere mintzatu da Lertxundi: "Emantzipazioaren bidea hartu behar du herri menperatu batek, eta muskulatura trinkoa garatu, menperatzaileak ezartzen dituen beharrei (zergak...) ezetz esan ahal izateko, desobedientzia egin ahal izateko. Muskulatura hori jendeak osatzen du, masak", Lertxundiren hitzetan.
"Gu oso menperatu zaharrak gara, memoria ahulduta dugu, eta zalantzak sortzen dira. Baina argi eduki behar dugu zer garen, zer izan nahi dugun eta bitarte horretan zer egin nahi dugun. Nik independente izan nahi dut, dudarik gabe, gauza guztietan gainera. Guk munduan egon nahi dugu, denekin buruz buru. Herri aberatsagoa da bere motor propioaz ibiltzen dena", gaineratu du.
Euskal kantagintzari, esaterako, "ikuspegi probintzialistaz, erregionalistaz" begiratzen zaio egun, Benito Lertxundiren arabera: "Nazio askea bagina, ostera, gure ekoizpen nazionala izango litzateke, bulgariarra bezala, ingelesa bezala, eta nazioarteko merkatuan bere tokia izango luke, munduak produktu hori zer den jakingo luke. Hala ere, erdipurdiko bidera ohitzen bagara, horixe gara: erdipurdikoak".
Eitbn egindako elkarrizketa entzuteko egin klik hemen: http://www.eitb.com/eu/audioak/osoa/2280232/benito-lertxundi-abeslariari-elkarrizketa--euskadi-irratia/
Dirudienez, "Erromatar" zein "Gaztelar" ez zen gizarte politiko bat izan zen Zarautzen, Nafarroako Erresuma:
https://drive.google.com/file/d/0BxTckGKFN4-5ZGpYbk5tLXIzck0/edit?usp=sharing
Arragoa Elkartea
http://opinionator.blogs.nytimes.com/2012/06/24/evolution-and-our-inner-conflict/
Are human beings intrinsically good but corruptible by the forces of evil, or the reverse, innately sinful yet redeemable by the forces of good? Are we built to pledge our lives to a group, even to the risk of death, or the opposite, built to place ourselves and our families above all else? Scientific evidence, a good part of it accumulated during the past 20 years, suggests that we are all of these things simultaneously. Each of us is inherently complicated. We are all genetic chimeras, at once saints and sinners — not because humanity has failed to reach some foreordained religious or ideological ideal — but because of the way our species originated across millions of years of biological evolution.
Kin selection alone doesn’t adequately explain our complex natures.
Orreaga Taldeak, Munich 1962 dokumentalaren trailerra argitaratu du:
http://www.orreagataldea.com/2014/04/12/no-dejarse-enganar/
En los últimos tiempos se respira la sensación de que este pueblo ha capitulado. Es habitual escuchar hablar de la idea del Estado propio como una quimera, reminiscencia del pasado. Esto hace pensar que quizás nuestras gentes han abandonado su deseo de ser independientes, que ya no sienten la necesidad de ser libres como pueblo porque ya ni siquiera se reconocen como tal. Pero al mismo tiempo el alarde que hacen de sus peculiaridades lingüísticas, culturales, sociológicas, históricas…, demuestra que inconscientemente todavía sienten cierto “amor” hacia lo que son, por lo que quizás solo han perdido la esperanza, la confianza en sus líderes y en ellos mismos; han perdido su orgullo nacional, su autoestima.
¿Pero está la autoestima de los individuos ligada a los pueblo/naciones a los que pertenecen? En la medida en que un pueblo/nación reúne gentes con un mismo sentir, y cuya identidad colectiva conforma la individual, la autoestima individual se refuerza, entre otros, por medio de la identificación con el grupo.
Ya no en un pueblo con un Estado secuestrado como el nuestro, sino, incluso, en un Estado consolidado, cuando la gente no confía en sí misma, en los demás o en sus líderes, pierde su dignidad como pueblo, es una nación frustrada. Si una sociedad determinada permite ser dirigida por líderes innobles, dicha sociedad está abocada a la destrucción. Es el motivo por el cual, independientemente de la coyuntura político-económica de dicho Estado, resulta tan fundamental la propaganda que hace de sí mismo. ¡Cuánto más necesaria es, entonces, en un pueblo que ha sufrido una campaña de desprestigio tan salvaje, que ha perdido incluso su voluntad de ser libre!
Uno de los factores de mayor importancia en toda sociedad madura, es, pues, su deseo de emancipación, de autonomía, de tener confianza en sus propias posibilidades; es decir, de posesión de una autoestima adecuada, que es, además, garante de su supervivencia.
En tiempos de guerra, la autoestima y la dignidad nacional se gana y se pierde en el campo de batalla.
En un pueblo conquistado y ocupado durante tantos años como el nuestro, mantener cotas mínimas de dignidad nacional supone un esfuerzo enorme que, a falta de una resistencia dirigida y efectiva, apenas se materializa en una oposición espontánea.
Conocedor el ocupante del poder latente del pueblo, más allá de la explotación militar y económica, le es necesario mantener al pueblo en el subdesarrollo ideológico para borrar cualquier atisbo de amor propio que haga resurgir el deseo de libertad. En frase de Rousseau: “Resulta bastante fácil engañar a un pueblo, mucho más difícil corromperlo”.
Y es que, para mejor asegurar la total asimilación de un pueblo conquistado, resulta más efectivo y menos costoso incidir sobre su exigua seguridad en sí mismo mediante el bombardeo continuado de una ideología que tiene como fin diluir las distinciones identitarias (ocultando y/o tergiversando incluso su propia historia), que mantener un permanente estado de sitio. Porque, aún cuando la violencia física es siempre garantía en un estado de ocupación, ejercerla abiertamente supondría dejar al descubierto la amenaza a la vida, y su efecto sería una instintiva respuesta defensiva. Disponen para este proceso de penetración, de todo el tiempo a su favor y de un gran elenco de agentes educativos y propagandísticos a su servicio entre los que juegan una baza principal los que, procediendo del mismo pueblo, hacen más viable el “engaño”.
El pueblo sometido por la fuerza y con la autoestima mermada es traído, manipulado, presionado y sobornado para formar parte de las instituciones sociales que corresponden y promueven los valores y estructuras del sistema dominante, legitimando de este modo dicho sistema. Imponen su ideología haciendo al pueblo dominado partícipe de la misma y negandode ese modo la propia ocupación.
Este proceso ha conducido a que la capacidad crítica de nuestras gentes haya sido domada y sometida. Afirmaciones como: “debemos dejar toda clase de violencia a favor de la convivencia y la paz”, nos van a tachar de racistas”, “hay que respetar las diferentes sensibilidades”, condenamos la violencia, venga de donde venga”, ponen de manifiesto la moral victimista que ha asumido el pueblo y una incapacidad para discernir la verdadera dimensión del conflicto y el lugar que ocupa en el mismo. Al pueblo se le ha hecho creer en la imposibilidad (e incluso en la no necesidad) de darle la vuelta a la situación política – como si la dominación de todos estos siglos nos hubiera arrebatado la capacidad de imaginar nuestro propio camino en libertad –, utilizando el posibilismo político como coartada.
Los Estados totalitarios modernos esconden su monopolio ideológico tras un envoltorio de libertad de expresión, enseñanza, derechos, aperturismo…porque solo pueden presentarse en el mundo revestidos de democracia, encubriendo las bases sobe las que estánfundados y que sostienen el sistema. Dentro de este paripé democrático vienen las llamadas al diálogo, a la buena voluntad, a la convivencia pacífica… apelaciones a la solidaridad y los buenos sentimientos. Todo esto hace que en el dominado se cree un sentimiento de culpa, que junto con el tufo a ranciedad que pretenden atribuir a los movimientos de liberación nacional, da pie al desprestigio de lo propio en beneficio de lo ajeno, y al relego de los elementos distintivos a la esfera más costumbrista (con la consiguiente desusbtancialización del aspecto político), en un proceso de “normalización” que encubre el camino hacia la inevitable desaparición de un pueblo.
La maquinaria homogeneizadora no descansa y contra posibles brotes de autoafirmación no les faltan recursos para mantener al pueblo entretenido con discursos vacuos y conceptos sin sentido, con la connivencia de los colaboradores autóctonos, que legitiman los postulados imperialistas como demócratas. ¿No es el llamado derecho a decidir una forma de vaciar de contenido el derecho de autodeterminación y legítima defensa, inherente a los seres humanos y a los pueblos? ¿Derecho a decidir lo que eres por naturaleza y por circunstancias ajenas a tu capacidad de decisión? De nuevo el engaño: el único derecho que nos acoge bajo el imperialismo es el derecho a obedecer y el derecho a confiar en las promesas del enemigo.
Según la jurisdicción española, el imperialismo en España no existe, el pueblo vasco no existe; solo existe el pueblo español. Con lo que el derecho de autodeterminación de Euskal Herria no tiene razón de ser, porque lo que no existe no tiene derechos. Según esta lógica, si no somos pueblo ni estamos ocupados, formamos parte del pueblo español, y como tal, solamente tenemos derechos como ciudadanos españoles, y todos los ciudadanos decidimos sobre los temas que nos atañen como españoles. Partiendo de este mandamiento, ¿no es ridículo pensar que quienes han negado sistemáticamente la existencia misma del pueblo vasco vayan a facilitarle el camino de su liberación nacional?
No dejarse engañar es la primera regla que debe cumplir un pueblo, porque si al final de este proceso de manipulaciones, el pueblo perdiera su deseo de emancipación y adoptara totalmente la ideología del grupo dominante, este pueblo desaparecería como tal.
“Un pueblo conquistado y sometido, si percibe como anormal tal situación (de conquista y sometimiento), aún cuando no disponga de medios militares o políticos para conseguir la libertad, el mantenimiento del deseo de emancipación hace concebir cierta esperanza en él. Por el contrario, si el pueblo promete obedecer, se disuelve por este acto y pierde su cualidad de pueblo”.
¿Por qué mostramos ese complejo de inferioridad ante aquellos que nos someten e impiden que nos desarrollemos en libertad? ¿Por qué no respondemos a sus agresiones como lo haría cualquier otro pueblo con amor propio?
Ya es hora de que nos sintamos orgullosos como pueblo, de que reconozcamos al enemigo y miremos con escepticismo cualquier “concesión” y/o distracción dialéctica que desvíe nuestra atención del objetivo. De que reivindiquemos de una vez el liderazgo que neutralice la ideología del ocupante, refuerce nuestra autoestima y nos dirija políticamente hacia una posición estratégica. Porque solo cuando (re)conozcamos nuestra situación real, – cuando comprendamos el significado de conceptos desvirtuados como paz, democracia, víctima, normalización…, – cuando asumamos que la lucha por la independencia es una lucha por la libertad y la justicia global, y cuando entendamos que lejos de preceptos éticos y voluntarismos, la política es una ciencia que debemos tratar como tal, seremos capaces de encauzar todo ese potencial que sí tenemos, para hacer surgir la iniciativa política que permita que nuestro pueblo llegue a ser sujeto político activo e independiente: un Estado.
Mari Feli Ugarte
Orreagako kidea
Mikel Erauskinek Halabedi Irratiko Hordago Nabarra Irratsaioan "nazioarteko komunitateari" buruz aireratutako erreflexio batzuk dira ondorengoak.
Urola Kostako Hitza
Munich 1962. Egia isildu dokumentalaren egileentzat, lanaren helburua «gaurkotasun nabarmena duen pasartearen bitartez bizi dugun egoerarekin loturak ahalbidetzea» da. Tartean dago Larraitz Ariznabarreta zarauztarra: «Gure errealitate politikoaren inguruko hausnarketa zabaldu nahi izan dugu. Herri honekiko arduratik eta maitasunetik, beti ere». Arragoa elkarteak antolatuta, Ariznabarretak ikus-entzunezkoa aurkeztuko du gaur, eta ondoren solasaldia bideratu, Modelo aretoan 19:00etatik aurrera.
LARRAITZ ARIZNABARRETA
Munich, 1962. Ez dela hain gertaera ezaguna diozue, baina balio sinbolikoa duela. Zergatik?
Gure belaunaldikoen artean erabat ezezaguna da pasarte hori. Ez da harritzekoa, hala ere, gure hurbileko zein antzinako historiaren ezagutza maila zein den aintzat hartuta. Hala ere, euskaldunon mendeetako historian Munichen gertatutakoa anekdota bat baino gehiago ez da. Horregatik nabarmendu dugu gertatutakoaren balio sinbolikoa.
Nolakoa zen garai hartako testuingurua?
1945ean, Bigarren Mundu Gerra amaitu ondoren, nazioarteko politikak aldaketa bat izan zuen. Ordura arteko askatasunaren aldeko eta diktaduren aurkako politika alde batera utzi, eta diktadoreekin aliantzak egiten hasi ziren Mendebaldeko herri «demokratikoak», denak batera komunismoaren aurka aritzeko. Hori da Gerra Hotza esan izan zaiona. Hori dela-eta, ordura arte Francoren diktaduratzat eta askatasunaren etsaitzat zeukaten Espainia hori poliki-poliki onartzen hasi ziren herri haiek, horrela komeni zitzaielako, komunismoaren aurka. Beraz, Lanaren Nazioarteko Erakundean onartu zuten lehenbizi, NBEn gero… 1953-54 inguruan Eisenhower AEBetako presidentearen bisita jaso zuen Francok… Nazioarteko politika aldatu egin zen. Horregatik, espainiar errepublikanoek ere euren politikan aldaketa bat egitea pentsatu zuten. Ohartu ziren Francoren politika nazioartean onartzen ari zirela eta, beraz, Espainian sistema hori errotzen ari zela. Ondorioz, sistema horren aurka zeuden sektore guztiek elkartuta, Francoren sistemaren alternatiba osatu behar zutela pentsatu zuten. Posizio errepublikanoak alde batera utzi zituzten momentuz, beste sektore guztiekin (monarkikoak, demokrata-kristauak, falangista haserretuak…) elkartu eta Francoren aurka ekiteko.
Orduan Euskal Gobernua desagertu eta Espainiako egitura diseinatu zela diozue. Nola gertatu zen hori?
Espainiar errepublikanoek Agirreri politika berria azaldu zioten, eta politika horretan parte har zezan eskatu, Francoren aurkako borrokan sektore horiekin guztiekin batera. Agirrek garbi zuen bere jarrera, baina euskaldunen artean espainiarren politika berri hori eragina izaten hasi zen. Agirre bihurtu zen egoera hartan oztopo nagusia; baina, poliki-poliki, nahiz eta formetan Agirre mantendu, Euskal Gobernuaren politika EAJren eskuetara pasatu zen eta, gainera, ortodoxiaren eskuetara. Horrela, Agirreren planteamendu irmoa baztertzen hasi ziren. Agirre 1960an hil zen, eta nabarmena da hortik aurrera espainiar errepublikanoek eskatutako jarrera hartu zutela euskaldunek, hau da, uko egin ziotela Euskal Gobernuari. Handik bi urtera sinatu zen Municheko Ituna deiturikoa.
Zer ekarri zuen horrek?
Munichen bigarren frankismorako oinarriak jarri ziren. Neurri handi batean, garai hartantxe era guztietako kolaborazionistekin estutu ziguten katearen oinordeko gara gaurko euskal herritarrok.
Zer jaso duzue dokumentalean? Zein helbururekin?
Bideoa xumea da, baina gai asko jorratzen ditu: gerraosteko egoera, erbesteko Jaurlaritzaren eginkizuna, Agirre lehendakariaren figura eta ekinbidea, EAJren jarrera obskurantista, ELAren zatiketa, trantsizioa deituriko prozesua…
Lekukotzak ere jaso dituzue ikus-entzunezkoan.
Munichera joan zen euskal delegazioko partaide izan ziren pertsona batzuk bizirik daude, eta euren esperientziak eta interpretazioak ere jaso ditugu. Garaia ondo ezagutu zuten beste pertsona batzuen iritziek testuingurua osatzen laguntzen dutela uste dugu. Gainera, herritar konprometitu eta ausart haiei, eta beren ibilbideari aitortza ere bada ikus-entzunezkoa.
Ez da inondik ere gure asmoa besteren galtzetan sartzea, eta artikulu honetan Katalunia aipatzen badugu, hango prozesua gure herriaren geroaz jardutean aspertzeraino aipatzen ari delako baino ez da, sarritan aipatzen ari delako —eta ia beti goraipatzen? eta imitatu beharreko prozesu bat balitz bezala aurkezten delako.
Katalunian egin diren urratsen artean, guk ere ikusten ditugu interesgarriak direnak eta egoki kudeatuz gero arrakastatsuak izan daitezkeenak. Baina bitxia da, urrats horiek ikusten dira gutxien gurean: Estatua aldarrikatzea berehalako helburu bakar gisa (estatus berria, marko demokratikoa eta antzeko eufemismoak baztertuta), herria aktibatzea alderdien zain egon gabe, eta abar. Gure inguruan, baina, datorren urtean egin nahi duten kontsulta famatua da etengabe errepikatzen dena.
Eta sustraiak bota ditu ideia horrek gurean, bidea egingo duela dirudi, alderdi politiko guzti-guztiak gehitu baitira erabakitzeko eskubidea esaten zaion prozedura horren aldarrira. Bidea egingo dugula diogunean, ordea, prozesu horren teorizazioaz ari gara, praktikan ez baitiogu aurrera egiteko aukerarik txikiena ere ikusten.
Katalunian 2014ko azaroaren 9an egin nahi duten kontsulta hori ez da egingo. Eta, hain zuzen ere, erabakitzeko eskubideak eskatzen duen baldintza oinarrizkoena ez delako betetzen ez da egingo. Hemen ez da demokraziarik. Ez gara esan gabeak, baina, errepikakorrak suertatzearen arriskua hartu nahiago dugunez errazkerietan erori baino, berriz azalduko dugu inoiz hutsik egiten ez duen ekuazioa: demokrazia dagoen tokietan, ez da arazo nazionalik, eta, arazo nazionalak daudenetan, ez da demokraziarik; Espainia ez da demokrazia bat, ez bere herritarrei dagokienez, herrialde totalitario bat delako, eta are gutxiago menderatzen dituen herriei dagokienez (totalitarismo inperialista).
Erabakitzeko eskubidea Espainiaren oniritzia lortzeko proiektu-esperantza txatxu bat baino ez da. Baina Espainiak, bere izaera totalitarioaren ondorioz, ez du inoiz onartuko bere boterea arriskuan jar dezakeen proiekturik, jakin badakielako monopolizatzen duen botere politikotik datozkiola bere indarra eta sendotasuna. Badaki monopolio hori dela bere sistema osoaren zimendu garrantzitsuena eta ezin duela kontrako norabidean urratsik txikiena ere egin ez baldin badu sistema osoa erortzen ikusi nahi. Horrek ez du esan nahi, noski, gobernu totalitario bati gailentzea ezinezkoa denik, baina balio beharko liguke askatasunaren bidean etsaiaren aldetik urratsik txikiena ere ez espero izateko.
Espainiak ez du inoiz onartuko beretzat asimilatzeko edo errekuperatzeko modukoa ez den proiekturik. Edo, beste era batera esanda, Espainiak proiekturen bat onartzen duen momentuan, proiektu hori ez da guretzat balekoa izango. Espainiari «inplikazioa», «heldutasun demokratikoa», «malgutasuna», «urratsak» eta antzekoak eskatzea politikaren eremura subjektu moduan jauzi egiteko dugun gabezia historikoaren adierazle gaurkotua baino ez da, eta herri honek merezi ez duen lidergo politiko ezgai bat duelako hamaikagarren adibidea.
Urrats taktikoa dela ere entzuten dugu sarri. Arrazoibide horren arabera, kontsultak helburu zehatz bat du, Espainiaren ezezkoa eta debekua, horrela irekiko omen direlako begi asko, orain arte Espainia estatu demokratikotzat jotzen zutenak. Hala, izaera antidemokratiko horretaz konturatzeak ekarriko omen ditu independentista berriak.
Guk ez dugu inolako arazorik independentzia bidean egin daitekeen edozein urrats taktiko babesteko, baina erabakitzeko eskubidearen alde aritzea ez da independentziarako bidean aurrerapauso bat, barkatu ezinezko akats politikoa baizik.
Erabakitzeko eskubidearen aldarriak gurea bezalako nazioarteko arazoak estatu baten barne-gatazka bihurtzen ditu de facto. Gurean, Sahara, Kuba, Aljeria edo Filipinetan zuten arazo bera dugu: estatu inperialista batek (bik) okupaturiko herri bat garela, berezitasun bakarrarekin; gure lurraldeen eta gure etsaien lurraldeen artean ez dagoela itsasorik. Hori ulertzeko gai ez diren independentista berrietan ez dugu sinesten.
Bistan da lan nekeza dela inperialismoaren atzaparretatik ihes egitea. Hala ere, bada kontu bat oso erraz irabazten dena, aurrez irabazia dagoelako: menderaturiko herriek beti dute arrazoia. Aske izateko eskubidea dugu, berez. Gure askatasuna ez da bozkatzen. Inork ez du gu mendean hartzeko eskubiderik, gu baino gehiago izan arren. Arrazoiak, besterik ezean, ez gaitu aske egingo, baina arrazoiari uko eginda, ezinezkoa izango da.
Gure askatasuna bozkagai bihurtzeak inperialismoak inoiz amestutako bukaerarik perfektuena dakar. Gure oinarri soziala nahi adina aldatu ondoren (bonbardaketak, fusilamenduak, deportazio masiboak, immigrazioa, hezkuntza eta propaganda monopolioen doktrinatzea...) galtzeko arriskurik ez dutela uste dutenean, orduan agian bai, orduan baimenduko dizkigute nahi adina kontsulta (horra hor Quebec, Gibraltar eta Malvinak), eta inperialismoak inoiz amesturiko epitafiorik ederrena idatziko du gure hilarrian:
Hemen datza inoiz herri bat izan zena. Asimilatua eta likidatua izan zen, herrien historiatik desagertu zen behin betiko, baina demokratikoki izan zen, inork behartu gabe, eurek hala nahi izan zutelako, hala bozkatu zutelako.
Iragarpen beldurgarri horri bidea erraztea edo ez, gure esku dago.
Mikel Erauskin
Orreagako kidea
Berria
http://paperekoa.berria.info/iritzia/2014-01-07/004/001/menderatuen_arrazoia.htm